Niemal bezśnieżna zima i wyjątkowo sucha wiosna sprawiły, że w wielu miejscach Polski zagrożenie pożarowe jest bardzo wysokie. W lasach panuje susza, która z każdym dniem potęguje prawdopodobieństwo wybuchu pożaru. Coraz częściej pojawiają się w lesie miejsca, gdzie dosłownie każdy krok powoduje podnoszenie się pyłu z bardzo wysuszonej ściółki leśnej. A pożary najczęściej wybuchają na skutek działań lub zaniechań człowieka.

- Sytuacja jest poważna. W lasach jest bardzo sucho, a krótkookresowe, przelotne deszcze nie poprawiają tej miejscowo, dramatycznej wręcz, sytuacji. Przed nami długi weekend majowy, który również zapowiada się bezdeszczowo. Tysiące rodzin z dziećmi w naszym kraju ruszą do lasu, aby wypocząć, dlatego apelujemy, aby korzystać z lasu odpowiedzialnie i rozpalać ogień tylko w miejscach do tego przeznaczonych - mówi Jerzy Fijas, zastępca dyrektora generalnego Lasów Państwowych ds. zrównoważonej gospodarki leśnej. - Choć leśnicy nieustannie strzegą bezpieczeństwa i monitorują sytuację pożarową, to odpowiedzialność za lasy spoczywa na nas wszystkich. Korzystajmy z lasów odpowiedzialnie. Wypoczywajmy na terenach leśnych, lecz zachowajmy ostrożność. Zwłaszcza teraz, kiedy sytuacja jest wyjątkowa - dodaje.

Ochrona lasów przed ogniem to nasza wspólna sprawa. Bezcenna jest tu szybka reakcja leśników, ale też obywateli - wszystkich osób, które dostrzegą ogień pilnie i powiadomią odpowiednie służby. Wsparcie, jakiego udzielają strażakom leśnicy, bezpośrednio przekłada się na wysoką skuteczność przeprowadzanych akcji gaśniczych.

- Od początku roku odnotowaliśmy w Polsce blisko 1800 pożarów lasów - to czterokrotnie więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Jak pokazał dramatyczny pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym, walka z żywiołem w obecnych warunkach klimatycznych staje się coraz trudniejsza. Przed nami majówka - czas wypoczynku na łonie natury. Apeluję do wszystkich o najwyższą ostrożność i rozwagę! Niemal bezśnieżna zima i wyjątkowo sucha wiosna sprawiły, że w wielu rejonach kraju zagrożenie pożarowe osiąga bardzo wysoki poziom. Wysuszona ściółka leśna to ogromne niebezpieczeństwo - wystarczy iskra, by powstał pożar. Proszę, szanujmy lasy i dbajmy o wspólne bezpieczeństwo. Nasze odpowiedzialne zachowanie ma kluczowe znaczenie dla ochrony polskiej przyrody i zdrowia nas wszystkich - powiedział zastępca komendanta głównego PSP, nadbrygadier Józef Galica.

Kiedy przez dłuższy czas ściółka leśna jest bardzo sucha, nadleśniczowie mogą wprowadzać okresowy zakaz wstępu do lasu. Nie jest to decyzja uznaniowa, ale ściśle określona procedura wynikająca z przepisów prawa. Nadleśniczy wprowadza taki zakaz wyłącznie w określonych okolicznościach, przy trzecim, najwyższym stopniu zagrożenia pożarowego, jeśli przez pięć kolejnych dni wilgotność ściółki, mierzona codziennie o godzinie 9:00, spada poniżej 10 procent. Te warunki muszą wystąpić łącznie i są jedyną podstawą prawną do podjęcia decyzji o zakazie. Okresowy zakaz wstępu do lasu może zostać wprowadzony nie tylko ze względu na zagrożenie pożarowe, ale też np. wystąpiło zniszczenie albo znaczne uszkodzenie drzewostanów lub degradacja runa leśnego. Okresowy zakaz wstępu może też obejmować lasy, w których wykonywane są zabiegi gospodarcze związane z hodowlą lasu, ochroną lasu lub pozyskiwaniem drewna.

- Choć jesteśmy trzecim krajem Europy (po krajach Półwyspu Iberyjskiego) jeśli chodzi o liczbę wybuchających pożarów, to pożary te są większości bardzo małe. Udaje się je szybko wykryć i szybko ugasić. Nasz system jest częściowo zbieżny z systemami funkcjonującymi w innych krajach Europy, aczkolwiek w Polsce prowadzimy również dość unikalne działania. Od 1 marca do 30 września każdego roku prowadzimy stały monitoring wilgotności ściółki. To czynność, która w przyjętej u nas formie, nie jest wykonywana nigdzie indziej w Europie. Dwa razy dziennie, w 60 strefach prognostycznych pokrywających niemal całą Polskę (z wyłączeniem obszarów górskich), pobierane są próbki ściółki, w celu określenia jej wilgotności - podkreśla Jan Kaczmarowski, pożarnik, specjalista Służby Leśnej w Wydziale Ochrony Lasu Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych. - Na podstawie wyników tych pomiarów określamy stopnie zagrożenia pożarowego, które bezpośrednio przekładają się na poziom gotowości naszego systemu przeciwpożarowego. Aktualny stan zagrożenia pożarowego lasu, do którego się wybieramy, możemy na bieżąco sprawdzać w Internecie, np. na stronie Lasów Państwowych - dodaje.

Sytuację z zakazami wstępu do lasu można na bieżąco śledzić na stronie: https://zakazywstepu.bdl.lasy.gov.pl/zakazy/

Zagrożenie pożarowe lasu jest natomiast na bieżąco aktualizowane na stronie: https://bazapozarow.ibles.pl/zagrozenie/

Najważniejsze jest jednak to, aby będąc w lesie, bez względu na poziom zagrożenia pożarowego, zachowywać się odpowiedzialnie. Ogień jest niebezpieczny nie tylko dla drzew, ale również dla mieszkańców lasu. Szczególnie dla młodych zwierząt: drobnych ssaków, płazów, gadów czy owadów, które nie są w stanie uciec przed płomieniami. Apelujemy o rozwagę i wyjątkową ostrożność:

• Nie wjeżdżajmy samochodem do lasu. Pozostawmy go w miejscu do tego przeznaczonym. Rozgrzany silnik może doprowadzić do zapłonu suchej ściółki, znajdującej się pod samochodem lub w jego pobliżu.
• Pamiętajmy, że w odległości do 100 m od granicy lasu zabronione jest używanie otwartego ognia, poza miejscami do tego wyznaczonymi.
• Zabronione jest także wypalanie traw i pozostałości roślinnych na terenach leśnych. Reagujmy na nietypowe zachowania ludzi w lasach.

Jeśli zauważysz w lesie ogień lub dym - zadzwoń pod nr. alarmowy 112 lub 998!

Lasy Państwowe posiadają jeden z najlepszych systemów przeciwpożarowych w Europie. To bardzo złożony system angażujący pracę wielu osób i setki sztuk specjalistycznego sprzętu. Leśnicy zabezpieczają lasy przed pożarami zarówno poprzez utrzymanie w dobrym stanie sieci dróg dojazdowych, pasów przeciwpożarowych i punktów czerpania wody, ale też poprzez stały monitoring lasu oparty m.in. o dostrzegalnie i utrzymywanie w gotowości floty lotniczej, przygotowanej do prowadzenia obserwacji i gaszenia ewentualnych pożarów. Jest to 30 samolotów gaśniczych Dromader i AN-2, 8 śmigłowców gaśniczych, i 4 samoloty patrolowe. Łącznie daje nam to 4120 godzin zakontraktowanych lotów. Koszt utrzymania systemu ppoż. w Lasach Państwach to blisko 160 mln zł, z czego koszty zabezpieczania lotniczego wynoszą ok. 54 mln zł. Należy podkreślić, że Lasy Państwowe czynnie uczestniczą w akcjach gaśniczych także innych obszarów przyrodniczych, jak choćby lasy innych form własności czy parki narodowe.

Majówka to idealny czas na wypoczynek w lesie, ale w tym roku warto pamiętać o zachowaniu szczególnej ostrożności. Z powodu suszy, w wielu rejonach kraju lasy są bardzo podatne na zagrożenie pożarowe. Lasy Państwowe i Państwowa Straż Pożarna przypominają, że ognisko, grill czy niedopałek mogą stać się przyczyną poważnego zagrożenia dla lasu i jego mieszkańców, którzy w obliczu zbliżającego się ognia, pozostają często bezbronni. Dbajmy wspólnie o bezpieczeństwo i piękno naszych lasów.

Liczby mówią same za siebie. W 2024 roku leśnicy usunęli z terenów zarządzanych przez Lasy Państwowych 82 000 m³ śmieci. Zakładając, że samochód ciężarowy (TIR) przy maksymalnym wymiarze naczepy może mieć pojemność około 100 m³, to leśnicy w minionym roku zebrali i wywieźli 820 tirów śmieci. Te ciężarówki ustawione jedna za drugą np. w Warszawie, wypełniłyby tunel I linii metra na odcinku z Politechniki na Kabaty. To ogromna ilość śmieci i równie ogromny koszt, sięgający ponad 34 milionów złotych. Za taką kwotę możnaby kupić blisko 50 w pełni wyposażonych karetek pogotowia. To też kwota stanowiąca 1/5 kosztów, którą Lasy Państwowe co roku wydają na ochronę przeciwpożarową polskich lasów.

- Las to miejsce pełne najróżniejszych form życia. Runo leśne, krzewy, drzewa, gleba, woda - to wszystko tworzy współzależną od siebie zbiorowość leśną. Żyją tu też zwierzęta, dla których las jest domem. Porzucone w lesie odpady bardzo często trują glebę i wodę. Są zjadane przez mniejsze i większe zwierzęta, przez co ich niszczące działanie na ekosystem leśny staje się wielkoskalowe - mówi Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych. - Dlatego od wielu lat, każdego roku apelujemy o niewyrzucanie śmieci do lasu i sprzątanie po sobie w czasie wypoczynku na terenach leśnych. Szanując przyrodę, szanujemy samych siebie - dodaje.

Ogromnym problemem dla leśników jest usuwanie z lasu śmieci nietypowych, czasem wręcz niebezpiecznych, a w tym przypadku fantazja ludzka zdaje się nie mieć granic. Leśnicy znajdują w lesie toksyczne chemikalia, odpady spożywcze np. tony rybich wnętrzności, cale palety zgniłych, kurzych jaj, padłe kurczaki czy tworzywa sztuczne, stanowiące pozostałość po wytapianiu metali szlachetnych z kabli. Do tego dochodzą oczywiście śmieci wielkogabarytowe, elektrośmieci, stare meble, sanitariaty i opony oraz całe spektrum śmieci pobudowlanych - od gruzu po styropian i resztki zapraw murarskich.

- Uprzątanie toksycznych śmieci z lasu jest niezwykle kosztowne. Konieczne jest wezwanie specjalistycznej ekipy, która w profesjonalny sposób uprzątnie odpady. W takim przypadku, na początku sami nie wiemy, z czym mamy do czynienia, bo mogą to być substancje żrące lub trucizny. To bardzo niebezpieczna sprawa nie tylko dla człowieka, ale i dla przyrody, bo w przypadku rozszczelnienia się takiego zbiornika czy beczki może dojść do skażenia środowiska. Lasy przy aglomeracjach miejskich, lasy podwarszawskie, takie jak lasy mojego nadleśnictwa, ze względu na nasilającą się antropopresję są szczególnie narażone na takie zagrożenia - podsumowuje Artur Dawidziuk, nadleśniczy Nadleśnictwa Celestynów.

Na szczęście dzięki szybkim reakcjom obywatelskim oraz aktywnym działaniom zapobiegawczym prowadzonym przez Straż Leśną coraz częściej udaje się złapać śmieciarzy na gorącym uczynku. Doskonale sprawdzają się tu  fotopułapki i drony, ale bardzo ważne jest również wsparcie w działaniach, jakie leśnicy otrzymują od Policji. Bardzo ważne jest, abyśmy widząc ludzi porzucających śmieci w lasach, reagowali. Czasem wystarczy uprzejme zwrócenie uwagi lub prośba o zabranie ze sobą swoich śmieci. A jeśli widzimy, że ktoś celowo i z premedytacją wjeżdża do lasu i porzuca odpady przy leśnej drodze - reagujmy. Straż Leśna po przyjęciu takiego zgłoszenia od razu zajmie się sprawą.

- Jesienią ubiegłego roku, w szczycie grzybobrania, przeprowadziliśmy kampanię informacyjną #śmieciobranie, wykorzystującą narzędzia AI, aby poruszyć problem śmieci w lasach. Kampania odbiła się w mediach bardzo szerokim echem, co pozwala mieć nadzieję, że nasz przekaz nie tylko dotarł do szerokiego grona odbiorców, ale też przełoży się na realne działania i śmieci w naszych lasach będzie mniej. Od wielu lat promujemy akcję #zabierz5zlasu, co ma skłonić wszystkich nas, abyśmy spacerując leśnymi ścieżkami, zwracali uwagę na to, co pozostawili w lesie inni ludzie i jeśli mamy taką możliwość, zabrali ze sobą te śmieci - podsumowuje Anna Choszcz-Sendrowska, rzeczniczka prasowa Lasów Państwowych.

Kilka przykładów wyrzucania śmieci do lasu, które ukazały się na stronach naszych jednostek (materiały zawierają zdjęcia z fotopułapek):

https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/aktualnosci/wywiozl-do-lasu-smieci-teraz-trafil-przed-sad

https://lubartow.lublin.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/problem-smieci-powracajacy-jak-bumerang-

https://www.bialystok.lasy.gov.pl/widget/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/wyrzucal-smieci-do-lasu-zostal-ukarany-/maximized

https://www.radom.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/smieci-ciaglym-problemem-w-lasach

https://lagow.radom.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/MNe4nlKCc1Pj/content/-smieciarz-przylapany-na-goracym-uczynku-/maximized

https://babki.poznan.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/l8eU2R4YqbKb/content/wypalacze-kabli-schwytani-na-goracym-uczynku/pop_up

„Ciekawe” przypadki wyrzucenia do lasu dość osobliwych „śmieci”:

Nadleśnictwo Przymuszewo - odpady rybne

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2748081675213383&id=193960700625506&ref=embed_post

Nadleśnictwo Kudypy - Palety zepsutych jaj

https://kudypy.olsztyn.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/uj7xu8xgEp4Z/content/smierdzace-znalezisko-w-kudypskim-lesie

Nadleśnictwo Płytnica - ubrania

https://www.facebook.com/NadlesnictwoPlytnica/posts/624342677240362?rdid=BlN2pA4bF0uIiCtz#

Martwy drób w Nadleśnictwie Nidzica

https://www.olsztyn.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/6pj2jYthOvhM/content/martwy-drob-w-nidzickich-lasach

Lasy są ogólnodostępne dla społeczeństwa. Ogromnie cieszy nas fakt, że od lat służą jako popularne miejsce wypoczynku i rekreacji, zwłaszcza w czasie wolnym od pracy. Nie bez powodów akcja będzie prowadzona w okresie tzw. "majówki". W tym terminie obserwujemy zwiększoną liczbę osób odwiedzających lasy. Ważne jest, aby umożliwić społeczeństwu bezpieczny i komfortowy wypoczynek w lesie oraz zminimalizować przypadki łamania obowiązujących przepisów prawa.

Aby zapewnić możliwość bezpiecznego korzystania z lasu i ochronę zasobów przyrodniczych, Straż Leśna będzie prowadzić wzmożone działania kontrolno-prewencyjne na najczęściej uczęszczanych szlakach turystycznych oraz w rejonach występowania lokalnych atrakcji turystycznych, z uwzględnieniem miejsc najbardziej narażonych na przejawy szkodnictwa leśnego.

Jakie działania będziemy prowadzić?

Strażnicy Leśni, we współpracy z uprawnionymi służbami, w szczególności z Policją, Strażą Graniczną, Państwową Strażą Łowiecką i Rybacką, będą egzekwować od osób przebywających na terenach leśnych zachowania stojące w zgodzie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie. W szczególności będą reagować na wszelkie naruszenia przepisów przeciwpożarowych, które mogą przyczynić się do powstania pożaru, a także działania utrudniające prowadzenie akcji ratowniczych lub ewakuacji, takie jak nielegalne wjazdy samochodami do lasu czy zastawianie dróg leśnych. W swoich działaniach Straż Leśna będzie korzystała z nowoczesnego sprzętu, pomagającego wykryć osoby łamiące prawo - z fotopułapek, kamer oraz dronów.

Apelujemy o rozwagę

Nasze lasy są dostępne dla społeczeństwa nie tylko w majówkę, ale przez cały rok. Można z nich korzystać na wiele sposobów - od rodzinnych spacerów, różnego rodzaju aktywności sportowych, pikników na łonie natury, poprzez zbiór płodów runa leśnego. Ze zwględu na panującą suszę w lasach i zagrożenie pożarowe, apelujemy o rozwagę i odpowiedzialne korzystanie z lasu.

Planując dłuższą wyprawę czy nawet krótki spacer, należy mieć na uwadze kilka najważniejszych zasad:

• w lesie i w odległości od niego mniejszej niż 100 m używanie otwartego ognia jest surowo zabronione, poza miejscami specjalnie do tego celu wyznaczonymi;
• wybierając się do lasu samochodem osobowym, należy pozostawić pojazd na ogólnodostępnym parkingu leśnym, nie zaś na wjeździe do lasu czy drodze leśnej będącej również drogą pożarową i ewakuacyjną;
• poruszanie się pojazdem silnikowym w lasach dopuszczalne jest wyłącznie drogami publicznymi. Na drogi leśne można wjechać tylko wtedy, gdy są one oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch po tych drogach;
• nie zostawiaj śmieci w lasach i zabierz je ze sobą. Papier po kanapkach czy butelka po napoju ważą bardzo niewiele i bez trudu można je schować do plecaka. Śmieci pozostawione w lesie rozkładają się przez dziesiątki lat i mogą stanowić zagrożenie dla zwierzyny;
• w trakcie spaceru po lesie nie puszczaj psa wolno, bez smyczy. Pomyśl o przyrodzie, a także o innych korzystających rekreacyjnie z lasu;
• poruszaj się po wyznaczonych ścieżkach leśnych zwracając uwagę na wszelkie oznaczenia m. in. dotyczące prowadzonych prac i ewentualnych czasowych zakazów wstępu do lasu;
• wybierając się na spacer do lasu warto odpowiednio wcześniej zaplanować swoją wycieczkę, np. korzystając z bezpłatnej aplikacji mBDL (Mobilny Bank Danych o Lasach) lub portalu Czas w las.

Straż Leśna, Służba Leśna - uprawnienia

Pracownicy Lasów Państwowych są zobowiązani do niezwłocznego reagowania na wszelkie przejawy szkodnictwa leśnego, zgodnie z posiadanymi uprawnieniami. Zwalczanie szkodnictwa leśnego zostało przypisane pracownikom Służby Leśnej, którym z tego tytułu przysługuje ochrona prawna przewidziana w przepisach prawa karnego dla funkcjonariuszy publicznych, na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 roku o lasach.

W ramach ogólnopolskiej akcji „Lasy na nowe 100-lecie” mieszkańcy całej Polski wspólnie z leśnikami sadzą nowe pokolenia drzew w różnych zakątkach kraju. Od pierwszego dnia wiosny wydarzenia odbywają się we wszystkich regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych, a udział w nich biorą uczniowie, harcerze, seniorzy, dziennikarze oraz rodziny z dziećmi. W niecały miesiąc ponad 20 tysięcy uczestników posadziło aż 700 tysięcy drzew. Łączna obsadzona powierzchnia to ponad 100 hektarów.

Akcja to nie tylko wspólne sadzenie - to także okazja do spotkania z przyrodą i rozmowy z leśnikami, którzy każdego dnia opiekują się lasami. Dla wielu uczestników to pierwszy krok do zrozumienia, czym naprawdę jest zrównoważona gospodarka leśna i jak wygląda ona w praktyce - z dala od mitów i stereotypów.

- Najlepiej przekonać się na miejscu, czym naprawdę zajmują się leśnicy. To nie są jacyś „producenci drewna”, tylko przyrodnicy, którzy każdego dnia planują, chronią i odnawiają lasy. Każdy, kto posadził z nami choć jedno drzewo, wie, ile wiedzy, pracy i zaangażowania za tym stoi - mówi Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych. - Ta akcja to sposób, żeby pokazać, jak naprawdę wygląda nasza codzienność i zaprosić wszystkich do wspólnego działania - dodaje.

W obliczu postępujących zmian klimatu ważna jest różnorodność gatunkowa. Drzewa sadzone dziś muszą radzić sobie z suszą, silnym wiatrem i zagrożeniami biologicznymi - dlatego skład gatunkowy jest dobierany do lokalnych warunków siedliskowych, tak aby lasy były zdrowsze, bardziej odporne i trwałe.

Zrównoważona gospodarka leśna oznacza, że w miejscu każdego pozyskanego drzewa pojawiają się młode drzewka, a polskie lasy są jednymi z najzasobniejszych w Europie.

- Ostatnio dużo się mówiło tylko o tym, że Lasy Państwowe drzewa wycinają, że drzewa znikają z Polski, ale tak naprawdę okazuje się, że w miejsce tych wyciętych pojawia się mnóstwo nowych nasadzeń - powiedział Patryk Michalski, dziennikarz Polskiego Radia w trakcie sadzenia w Nadleśnictwie Celestynów.

Lesistość Polski systematycznie rośnie i dziś przekracza 29%, co oznacza, że niemal jedna trzecia powierzchni kraju jest pokryta lasami. Od zakończenia II wojny światowej powierzchnia lasów w Polsce zwiększyła się o ponad 1,8 mln hektarów.

- Nauka przez bezpośrednie doświadczenie jest najlepsza. Takie akcje to moment, kiedy można skonfrontować swoje wyobrażenia z rzeczywistością. Wielu uczestników mówi wprost: „Nie wiedziałem, że to tak wygląda” - podkreśla dr hab. Maria Łoszewska-Ołowska z Uniwersytetu Warszawskiego, która sadziła „Las Na Nowe 100-lecie” w Celestynowie pod Warszawą.

Leśnicy odnawiają las zwyczajowo dwa razy w roku, wiosną i jesienią. Coraz większy udział (około 20%), w odnowieniach mają odnowienia naturalne, czyli takie, w których las odnawia się sam, z nasion okolicznych drzew. To rozwiązanie jest szczególnie cenne z przyrodniczego punktu widzenia. Dobór sadzonych gatunków nie jest przypadkowy - zależy od typu siedliska, gleby oraz dostępności wody. W jednych regionach dominuje sosna, w innych sadzi się więcej gatunków liściastych, jak dąb, buk czy lipa.

W niektórych nadleśnictwach sadzenia są już zakończone, w innych trwają. Osoby, które chciałyby dołączyć do akcji sadzenia lasów, mogą znaleźć informacje o najbliższych wydarzeniach na stronach internetowych regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych i swoich nadleśnictw.

W ramach cyklu "W koronach drzew" rozmawiamy o lasach, przyrodzie i wyzwaniach, przed którymi każdego dnia stają śląscy leśnicy. A jest ich niemało: przyrodnicze, gospodarcze, ekonomiczne, społeczne i wizerunkowe.

W drugim odcinku poruszymy tematykę submisji drewna cennego i codziennej pracy brakarza.

Postaramy się odpowiedzieć na pytania: Co to jest submisja, na czym polega i jak wygląda "od kuchni"? Kim jest brakarz, czy to leśny kontroler jakości? Czy wady drewna mogą być również zaletami? Do czego wykorzystuje się drewno specjalne?

Między innymi o tym rozmawiają Agnieszka Jamrozik, starszy specjalista Służby Leśnej z Nadleśnictwa Zawadzkie i dr inż. Zbigniew Malinowski, brakarz regionalny.

Kolejne odcinki będą stopniowo udostępniane na kanale youtube RDLP w Katowicach.

Lasy to wspólne dobro wszystkich Polaków, zarządzane przez leśników z Lasów Państwowych i przynoszące polskiej gospodarce, w zależności od szacunków od 2 do 4% PKB. Wbrew obiegowym opiniom leśnicy nie zajmują się jedynie pozyskiwaniem drewna. Tam gdzie je pozyskują sadzą nowe pokolenie lasu lub wspierają odnawianie się go w naturalny sposób. Leśnicy sadzą rocznie około pół miliarda drzew. Do końca kwietnia wszyscy mogą wspólnie z nimi odnawiać lasy w całym kraju. 

- Lasy to nasze wspólne dziedzictwo, dlatego chcemy angażować społeczeństwo w ich ochronę i odnawianie. Akcja „Lasy na nowe 100-lecie” to doskonała okazja, by każdy mógł posadzić własne drzewo i w symboliczny sposób przyczynić się do zachowania lasów dla przyszłych pokoleń. To także moment, by uświadomić, jak ważną rolę pełnią lasy w życiu każdego z nas - mówi Anna Choszcz-Sendrowska, rzeczniczka Lasów Państwowych.

Odnawianie lasów - priorytet Lasów Państwowych

Lasy Państwowe każdego roku przeprowadzają odnowienia i zalesienia na ogromną skalę, zapewniając, że lasów w Polsce przybywa i są one coraz bardziej różnorodne gatunkowo, co zwiększa ich odporność.

Zalesienia odbywają się na gruntach, gdzie wcześniej lasu nie było, najczęściej na gruntach kupowanych przez Lasy Państwowe od rolników. Odnowienia są tam, gdzie zostało pozyskane drewno i trzeba wprowadzić nowe pokolenie lasu. Ustawowym obowiązkiem leśników jest odnowienie lasu w ciągu 5 lat, chociaż zazwyczaj nowe pokolenie lasu sadzone jest dużo wcześniej.

W 2024 roku leśnicy odnowili niemal 62,7 tys. ha lasów, blisko 20% tej powierzchni stanowią odnowienia naturalne. Nim las odnowi się kluczowe znaczenie ma odpowiednie przygotowanie gleby. To pokazuje, jak ważne jest łączenie nowoczesnych metod leśnych z naturalnymi procesami ekosystemowymi.

Lasy na nowe 100-lecie - dołącz do wspólnego świętowania!

Akcja „Lasy na nowe 100-lecie” to nie tylko sadzenie drzew, ale również rozmowy i spotkania, które mają przybliżyć Polakom to jak ważne dla gospodarki i bezpieczeństwa kraju są lasy i czym jest zrównoważona gospodarka leśna. 

- W ostatnich latach, ze względu na brak komunikacji ze społeczeństwem, wokół działań leśników narosło mnóstwo mitów. Chcemy to powiedzieć głośno i wyraźnie: gospodarka leśna jest zrównoważona i w każdym nadleśnictwie odbywa się według dziesięcioletniego Planu Urządzenia Lasu, a odnawianie lasów jest naszym priorytetem. Dbamy o to, by każda powierzchnia, z której pozyskujemy drewno, była odnowiona. Dzięki akcji „Lasy na nowe 100-lecie” chcemy jeszcze mocniej podkreślić znaczenie lasów dla środowiska, gospodarki i społeczeństwa. Zapraszamy wszystkich do wspólnego sadzenia drzew - to inwestycja w przyszłość Polski - mówi Witold Koss, Dyrektor Generalny Lasów Państwowych.

W ramach akcji „Lasy na nowe 100-lecie” odbędą się:

• Sadzenia drzew w całej Polsce z rożnymi grupami społecznymi (poniższa mapa będzie na bieżąco aktualizowana).

• Otwarte sadzenia lasów w nadleśnictwach - każdy będzie mógł posadzić własne drzewo i w symboliczny sposób przyczynić się do ochrony przyrody.
• Spotkania z leśnikami, podczas których będzie można dowiedzieć się więcej o zarządzaniu lasami i o pracy leśników.

Ze względu na warunki atmosferyczne i różnice dotyczące okresu wegetacyjnego, społeczne sadzenia lasów w nadleśnictwach w północno-wschodniej Polsce odbędą się w kwietniu.

Wszystkie szczegóły dotyczące akcji można znaleźć na stronach internetowych nadleśnictw w swojej okolicy oraz stronach internetowych Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych.

Tegoroczne obchody Międzynarodowego Dnia Lasów odbywają się pod hasłem „Lasy i żywność”. Hasło to ma podkreślić kluczową rolę lasów w bezpieczeństwie żywnościowym, zapewnieniu człowiekowi żywności i środków niezbędnych do życia. 

Lasy zapewniają pożywienie, lekarstwa i środki do życia miliardom ludzi

Ponad pięć miliardów ludzi na całym świecie wykorzystuje produkty leśne do celów spożywczych, medycznych i jako źródło utrzymania. Lasy dostarczają człowiekowi orzechy, owoce, nasiona, korzenie, bulwy, liście, grzyby, miód, dziczyznę. Są one wykorzystywane w diecie ludzi na całym świecie, zapewniając niezbędne składniki odżywcze.

W Lasach Państwowych zbiór owoców leśnych czy grzybów na potrzeby własne jest legalny i nieograniczony. Co nie we wszystkich krajach jest oczywiste. Korzystając z darów lasu mamy pewność, że są one w pełni naturalne i wyrosły bez stosowania sztucznych nawozów i wspomagaczy.

Ponad 2 miliardy ludzi korzysta z drewna przy przygotowaniu posiłków

Drewno stosowane jest od czasów starożytnych i nadal jest powszechnie używane w gospodarstwach wiejskich jako źródło energii do gotowania i przygotowywania jadalnych potraw.

Drewno w Polsce jest naturalnym bogactwem, które jest całkowicie odnawialne. Leśnicy pozyskują drewno w granicach wyznaczonych przez standardy ekologicznej gospodarki, badania naukowe i 10-letnie plany urządzenia lasu, zatwierdzane przez ministra środowiska. Nasze zasoby drewna rosną z roku na rok. Kupując drewno lub produkty z drewna z Lasów Państwowych, mamy pewność, że surowiec został pozyskany w sposób niezagrażający przyrodzie.

Lasy mają kluczowe znaczenie dla rolnictwa

Lasy wspierają rolnictwo. Zapewniają dom zapylaczom, pomagają zachować zdrową glebę, zatrzymują wodę, zapewniają pożywienie i cień dla zwierząt gospodarskich, regulują temperaturę i pełnią funkcję naturalnej bariery chroniącej uprawy przed wiatrem, a także zwiększają opady deszczu, co zaspokaja potrzeby rolnictwa.

Doceniając znaczenie pszczół, leśnicy starają się wspierać owady błonkoskrzydłe. Właściwe zapylenie roślin przyczynia się do utrzymania bioróżnorodności, bardzo ważnej dla prawidłowego funkcjonowania ekosystemów. Pod hasłem „Pszczoły wracają do lasu” Lasy Państwowe prowadzą wiele działań na rzecz pszczół, m. in. wieszają kłody bartne, sadzą krzewy i drzewa miododajne, zakładają łąki kwietne.

Lasy Państwowe od wielu lat realizują szereg bardzo ważnych inicjatyw służących bagnom, mokradłom i terenom podmokłym, jak również ochronie szeroko rozumianych zasobów wodnych w polskich lasach. W ramach projektów małej retencji w ostatnich latach leśnicy zbudowali na zarządzanych przez siebie terenach 9500 polderów, zastawek i progów zwalniających, zatrzymujących wodę w lesie.

Leśnicy postrzegają lasy ekosystemowo, jako swoiste systemy „naczyń połączonych”. Oznacza to nic innego jak to, że lasy to nie tylko drzewa, ale też m. in. rezerwuar zasobów wodnych, tworzących każdorazowo unikalne, leśne mikroklimaty, warunkujący wilgotność siedlisk, a co za tym idzie - kształtujący bogactwo przyrodnicze danego obszaru.

Mięso dzikich zwierząt to źródło białka i mikroelementów

Mięso z dziczyzny jest ważnym źródłem białka dla ludności tubylczej i społeczności wiejskich, szczególnie w regionach tropikalnych. Ponad 3200 gatunków dzikich zwierząt jest wykorzystywanych jako żywność.

Nasze lasy to także bogactwo świata zwierząt. W lasach żyje ok. 60 proc. z 618 gatunków kręgowców występujących w Polsce. Prowadzona przez Lasy Państwowe gospodarka leśna nie przeszkadza zwierzętom, a nasze lasy pełne są zwierzyny. Mięso zwierząt łownych od wieków jest spożywane przez człowieka. Dawniej mięso dzikich zwierząt było głównym mięsem spożywanym zarówno przez ubogich chłopów jak i przez szlachtę. Najważniejsze cechy dziczyzny to wysoka zawartość białka, a niska tłuszczu. Mięso to ma niepowtarzalny smak i aromat.

Lasy a bezpieczeństwo żywnościowe

Lasy przyczyniają się do bezpieczeństwa żywnościowego i zmniejszają ryzyko głodu w czasie kryzysów, takich jak nieudane zbiory czy konflikty międzynarodowe, zapewniając przetrwanie społecznościom w sytuacji, gdy zwykłe źródła pożywienia stają się niedostępne.

80 lat FAO - lasy dla przyszłości

Obchody Międzynarodowego Dnia Lasów 2025 zbiegają się z 80. rocznicą powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Z tej okazji FAO organizuje globalne wydarzenia promujące najlepsze praktyki wspierające zrównoważoną, inkluzywną i odporną przyszłość żywnościową.

Lasy Państwowe prowadząc gospodarkę leśną na niemalże 30% powierzchni naszego kraju, realizują kluczowe działania, by utrzymać bezpieczeństwo żywnościowe.

Międzynarodowy Dzień Lasów w Lasach Państwowych

Lasy Państwowe od ponad 100 lat dbają o trwałość lasu, tak by kolejne pokolenia mogły z tego lasu korzystać. Zarówno pod względem gospodarczym jak i przyrodniczym i społecznym. W tym roku, w którym Lasy Państwowe rozpoczynają kolejne stulecie swojej działalności ruszamy z akcją „Lasy na nowe 100-lecie”. W całym kraju odbędą się akcje sadzenia lasów, w których będą brały udział różne grupy społeczne. Chcemy pokazać, że tam gdzie zostały wycięte drzewa nie powstaną zakłady przemysłowe, domy czy pola uprawne. W tym miejscu pojawi się nowe pokolenie lasu, o które będziemy dbać, by w przyszłości mogli z niego korzystać nasi potomkowie.

Nadleśnictwo Złoty Potok pełni dyżury dla poszczególnych gmin nad lasami nie stanowiącymi własności Skarbu Państwa wg poniższego schematu                                                               

Starostwo Częstochowa:

Starostwo Myszków:

Osobą odpowiedzialną za nadzór nad lasami nie stanowiącymi własności Skarbu Państwa w Nadleśnictwie Złoty Potok jest:

Marek Szostak - Zastępca Nadleśńiczego, pok. 3, tel. 795 484 189,

Zainteresowany właściciel, współwłaściciel, dzierżawca powinien posiadać dokumenty stwierdzające własność i odpowiada za prawidłowe wskazanie granic działki leśnej. W przypadku współwłasności bezwzględna jest zgoda wszystkich uprawnionych.

Nadleśnictwo Złoty Potok rozpoczęło realizację zadań w ramach projektu „Nocne życie lasu”, który skupia się na ochronie siedlisk oraz dwóch gatunków – mopka zachodniego i włochatki. Beneficjentem projektu jest Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, a Nadleśnictwo Złoty Potok jest partnerem projektu i będzie realizować działania dotyczące mopka.

Działania ochronne będą prowadzone w oparciu o oficjalne plany ochrony dla obszarów Natura 2000, parków narodowych i rezerwatów przez partnerów projektu:

•     Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego
•     Babiogórski Park Narodowy
•     RDLP w Krakowie
•     Nadleśnictwo Nowy Targ
•     Nadleśnictwo Ujsoły
•     Nadleśnictwo Złoty Potok

Głównym celem projektu jest wzmocnienie ochrony i zachowania przyrody, różnorodności biologicznej w ekosystemach leśnych, poprzez kompleksową, ponadregionalną ochronę populacji mopka i włochatki zasiedlających obszary Natura 2000.

Pierwszym zadaniem będzie inwentaryzacja przyrodnicza, której celem jest uzyskanie informacji na temat aktualnego stanu występowania gatunków objętych projektem. Po jej zakończeniu rozpoczną się działania ochrony czynnej: zakup i rozwieszenie budek dla włochatki wraz metalowymi opaskami zabezpieczającymi przed drapieżnikami oraz zakup i rozwieszenie budek dla mopka. W dalszej kolejności planuje się tworzenie schronów seminaturalnych, przystosowanie infrastruktury leśnej oraz zabezpieczanie jaskiń przed antropopresją.

Równocześnie realizować będziemy działania edukacyjne, mające na celu poszerzanie wiedzy lokalnych społeczności na temat gatunków zwierząt objętych projektem, takie jak warsztaty dla szkół, warsztaty dla środowisk specjalistycznych oraz wydarzenia tematyczne i warsztaty metodyczne. Dzięki nim możliwe będzie zwiększenie zaangażowania społeczności lokalnych w proces ochrony przyrody.

Projekt zakończy monitoring, który pomoże zmierzyć efektywność wykonanych działań ochronnych.

Na potrzeby prowadzenia wszystkich zadań terenowych zakupiony zostanie również specjalistyczny sprzęt (m.in. kamery leśne, dźwiękowe rejestratory czy GPS).

Całkowity koszt projektu to 2 940 681 zł, z czego 2 499 578,85 zł stanowi wysokość wkładu #FunduszeEuropejskie.

Przedsięwzięcie skierowane jest do:

•     przedstawicieli administracji rządowej oraz samorządowej odpowiedzialnych za ochronę przyrody/ planowanie przestrzenne – którzy otrzymają zaktualizowane informacje dotyczące gatunków oraz ich siedlisk, co będzie istotne w procesie wydawania decyzji administracyjnych/ środowiskowych;
•     pracowników LP, parków narodowych, uczelni wyższych oraz instytutów badawczych, którzy dzięki bezpośredniemu zaangażowaniu w realizowane przedsięwzięcie (warsztaty, szkolenia)  podniosą swoje kompetencje, zaś uzyskane wyniki z prowadzonych działań inwentaryzacyjnych oraz monitoringowych w projekcie będą stanowić podstawę/ materiał wyjściowy do dalszych badań, publikacji, etc.
•     ogółu społeczeństwa: uczniowie, społeczności lokalne z terenów, gdzie będzie realizowany projekt – uczestnictwo w działaniach edukacyjnych pozwoli lepiej zrozumieć znaczenie ochrony przyrody i zagrożenia dla różnorodności biologicznej.

Głównym rezultatem projektu będzie wykonanie działań ochronnych dla 2 gatunków zwierząt: mopka i włochatki. Ponadto, zgodnie z założeniami projektu, działania ochronne na ich rzecz przyczynią się do wsparcia 42 880 ha siedlisk przyrodniczych w celu uzyskania lepszego statusu ochrony.

#FunduszeUE

Sprzedaż detaliczną prowadzą leśniczowie.

Kontakt telefoniczny do leśniczych

Dziś mija rok od nowego otwarcia w Lasach Państwowych. Leśnicy podsumowują go jako rok wytężonej pracy na rzecz ochrony przyrody, adaptacji lasów do zmian klimatu, wprowadzania modyfikacji w gospodarce leśnej oraz trudnego dialogu społecznego.

Wśród najważniejszych działań, które zostały podjęte w 2024 roku przez Lasy Państwowe możemy wymienić wyznaczenie nadleśnictw puszczańskich, ograniczenie cięć (rębni) zupełnych, powołanie w każdym nadleśnictwie konsultanta ds. kontaktów społecznych, propozycję objęcia ochroną 17% lasów w zarządzie LP, wprowadzenie nowych zasad sprzedaży drewna oraz propozycję uznania drewna za surowiec strategiczny, a także rozliczeń działań poprzedników.

- To był pełen wyzwań rok, także dlatego, że przez cały czas prowadziliśmy i nadal prowadzimy audyty dotyczące działań ekipy, która zarządzała lasami przed nami. Był to rok trudnego dialogu ze społeczeństwem i odbudowy nadszarpniętego przez ostatnie lata wizerunku leśników. Rok wytężonej pracy nad tym jak pogodzić oczekiwania społeczne z bezpieczeństwem gospodarczym kraju oraz tym, co w dobie zmian klimatu najważniejsze - ochroną przyrody i trwałością lasu - powiedział Witold Koss - dyrektor Generalny Lasów Państwowych.  

Ochrona przyrody

W działania na rzecz ochrony przyrody podjęte w minionym roku wpisuje się projekt wzmacniania ochrony najcenniejszych obszarów leśnych w Polsce czyli powołanie nadleśnictw puszczańskich. Są to lasy obejmujące obszary Puszczy Karpackiej, Puszczy Świętokrzyskiej, Puszczy Bukowej, Puszczy Augustowskiej, Puszczy Knyszyńskiej, Lasów Oliwskich i Łęgów Odrzańskich. To ok. 200 tysięcy ha najcenniejszych przyrodniczo lasów, które zostały objęte szczególną ochroną.

Kolejną przyrodniczą inicjatywą jest propozycja objęcia szczególną ochroną 17% powierzchni Lasów Państwowych. Czyli 1,2 mln ha będących w zarządzie PGL LP, zbiorowisk leśnych i nieleśnych, które zostały zaprezentowane podczas II Ogólnopolskiej Narady o Lasach. Obszar ten wynosi 17% powierzchni Lasów Państwowych i zawiera w sobie wiele cennych przyrodniczo siedlisk, także mokradłowych. Bo las to nie tylko drzewa. To bardzo skomplikowany ekosystem. Dziś w dobie zmian klimatu, długookresowej suszy, leśnicy starają się na wiele sposobów zatrzymać wodę w lesie.

- Nie możemy pomijać mokradeł, wrzosowisk czy muraw kserotermicznych, które wymagają wzmocnienia ochrony, a są w naszym zarządzie - dodaje dyrektor Koss -  zaproponowaliśmy poważną, jak dotąd jedyną, bezpieczną gospodarczo propozycję ochrony najcenniejszych lasów, a ze strony niektórych środowisk spotkała nas, nie boję się tego słowa - agresja i przemocowa komunikacja. Widzimy co dzieje się w przestrzeni medialnej jak łatwo jest nakręcić emocje, nastawić ludzi przeciw sobie. Zaszczuć jakąś zawodową grupę. Mam nadzieję, że im częściej będziemy z ludźmi rozmawiać, co przez ostatnie 8 lat, nie oszukujmy się, nie miało miejsca, ta sytuacja ulegnie zmianie.

Dialog społeczny

W realizacji tego celu na pewno pomoże powołanie w każdym nadleśnictwie konsultanta ds. społecznych, który odpowiada za to by lokalna społeczność była dobrze poinformowana o tym co dzieje się w jej lokalnym lesie, a także wprowadzony w minionym roku obowiązek raportowania przez nadleśniczych przed radami gminy, a dyrektorów regionalnych przed sejmikami wojewódzkimi. Po to aby mieszkańcy miejscowości sąsiadujących z lasami mieli pełną wiedzę o wykonanych i planowanych działaniach leśników na ich terenie.

- Leśnicy to przyrodnicy, gdyby prawo stanowiło, o tym, żeby chronić 100% lasów robilibyśmy to. Ale trzeba pamiętać, że my zarządzamy 1/3 Polski, odpowiadamy za to, żeby polscy przedsiębiorcy mieli drewno. Polski przemysł leśno-drzewny to około 3% PKB naszego kraju. A czasy, jak wiemy, mamy trudne. To kwestia gospodarczego bezpieczeństwa Państwa, a my zgodnie z prawem jesteśmy zobowiązani go zapewnić - zaznaczył dyrektor.

Bezpieczeństwo gospodarcze

Lasy Państwowe w 2024 roku zadbały, by drewno z polskich lasów trafiało przede wszystkim na krajowy rynek i było jak najgłębiej przerabiane w Polsce. Służyła temu inicjatywa powstania zespołu międzyresortowego, który stworzy regulacje prawne, które to zapewnią. Lasy Państwowe zainicjowały także proces zaliczenia drewna okrągłego do 14 grupy towarów GTU oraz uznanie go za surowiec strategiczny, co zapobiegnie eksportowi poza Unię Europejską. A także wprowadziły nowe zasady sprzedaży drewna, które promują lokalnych przedsiębiorców, którzy przerabiają drewno blisko miejsca pozyskania.

Adaptacja lasów do klimatu

Największym wyzwaniem dla leśników, zarówno teraz jak w przyszłości jest jednak adaptacja lasów do zmian klimatu. Wszędzie tam, gdzie jest to możliwe służby leśne przebudowują drzewostany w taki sposób, aby były bardziej różnorodne i odporne na zmiany klimatu, przez co zdrowsze i bardziej trwałe. Tam gdzie są często zamierające monokultury świerkowe czy sosnowe wprowadzają gatunki liściaste, które są bardziej odporne i pochłaniają więcej CO₂.

Wyznaczają nowe rezerwaty - w ramach projektu 100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych powstało ich już 65 i codziennie powstają nowe. Chronią wspomniane już tereny bagienne, mokradła i korytarze ekologiczne.

Zatrzymują wodę w lesie. Tylko w 2024 roku zbudowali ponad 2 400 obiektów retencyjnych. Tym samym na terenach leśnych zarządzanych przez Lasy Państwowe jest już 9500 polderów, zastawek, progów zwalniających i innych instalacji hydrotechnicznych, które zatrzymują wodę w lesie i spowalniają jej spływ.

Wzmacniają ochronę przeciwpożarową. Chronią duże drapieżniki, gatunki i siedliska na terenach Natura 2000. A także zmieniają oblicze gospodarki leśnej np. wprowadzając w lipcu zeszłego roku ograniczenia zrębów i cięć zupełnych. Prowadzą zrównoważoną gospodarkę leśną, wszędzie tam gdzie pozyskują drewno wspierają odnowienia naturalne lub sadzą nowe pokolenie drzew.

Edukacja i turystyka leśna

Informacje na temat tych działań są także elementem edukacji leśnej. W 2024 roku leśnicy przeprowadzili ponad 10 000 wydarzeń edukacyjnych, w których wzięło udział ponad 1,5 mln osób. Wszystko po to by uwrażliwić dzieci, młodzież i dorosłych na kwestie dotyczące ochrony lasów i przyrody oraz kluczowej roli lasu wobec zachodzących zmian klimatu. W 2024 roku Lasy Państwowe rozbudowywały także infrastrukturę turystyczną, w tym szlaki piesze, rowerowe i konne oraz ścieżki edukacyjne i miejsca odpoczynku (wiaty, altany, itd.)

- Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy wsparli nasze działania w 2024 roku. Wasze zaangażowanie i chęć współpracy pozwoliły nam razem wiele osiągnąć. Nowy rok 2025 to kolejne wyzwania i sporo pracy, która mamy do wykonania. Dla lasu, dla ludzi i dla klimatu. DARZ BÓR! - podsumował dyrektor generalny Lasów Państwowych Witold Koss.

Zapraszamy do lasu!

10 rezerwatów przyrody na terenie  Nadleśnictwa Złoty Potok.

W wyniku współpracy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach oraz Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach oraz Nadleśnictwa Złoty Potok powstały kolejne rezerwaty przyrody na Śląsku. Regionalna Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach, podpisała 23 grudnia 2024 r. zarządzenia tworzące rezerwaty przyrody Góry Gorzkowskie i Babski Las.
Oba rezerwaty powstały w ramach inicjatywy 100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych.

Rezerwat Babski Las - celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych wykazujących cechy naturalne borów jodłowych, łęgów, olsów i grądów, a także starodrzewów wraz z całym bogactwem gatunkowym fauny i flory. Rezerwat leży na terenie Parku Krajobrazowego Stawki.

Rezerwat Góry Gorzkowskie - celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie ze względów naukowych i edukacyjnych, siedlisk lasów bukowych i wapiennych wychodni skalnych, wraz z całym bogactwem gatunkowym fauny i flory. Rezerwat leży w obszarze Natura 2000 „Ostoja Złotopotocka", jak również w Parku Krajobrazowym Orlich Gniazd.

100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych to inicjatywa, w ramach której leśnicy zgłaszają i będą zgłaszać kolejne obszary, które odznaczają się wysokimi walorami przyrodniczymi.
Już dzisiaj 86% z ponad 1500 polskich rezerwatów znajduje się na gruntach Lasów Państwowych. Zajmują one powierzchnię równą kilku parkom narodowym.

Zapraszamy do zakupu choinek prosto z lasu.

Sprzedaż choinek będzie prowadzona od środy 11 grudnia 2024 przy siedzibie Nadleśnictwa Złoty Potok  ul. Kościuszki 2, 42 -253 Janów.

Terminy sprzedaży: 11, 12, 13, 16, 17 grudnia – w godz. 09:00 –15:00.

Świerkowe drzewka, pełne uroku i naturalnego zapachu, wprowadzą do Waszych domów magiczną, radosną i świąteczną atmosferę.

W listopadzie ukazał się „Krajowy Raport Klimatyczno-Rozwojowy” dla Polski, opracowany przez Grupę Banku Światowego. Raport koncentruje się na osiągnięciu zerowych emisji netto do 2050 roku, podkreślając rolę lasów w pochłanianiu dwutlenku węgla, magazynowaniu węgla oraz redukcji emisji.

Rola Lasów Państwowych w tworzeniu raportu

Lasy Państwowe aktywnie uczestniczyły w opracowaniu dokumentu „Krajowy Plan Rozliczeń dla Leśnictwa”. Jednym z elementów raportu jest wykres obrazujący prognozowany spadek zdolności lasów do pochłaniania dwutlenku węgla. Symulacje zakładały, że przy zachowaniu warunków przyrodniczych i struktury lasów z lat 2000-2009, akumulacja CO₂ będzie stopniowo maleć. Niestety, przyspieszone zmiany klimatyczne jeszcze pogłębiły ten problem. Starzejące się lasy gospodarcze stają się bardziej podatne na niekorzystne warunki, co wymusza intensywną ich przebudowę. Pozostałe lasy to głównie lasy prywatne, młodsze przeciętnie o około 10 lat. Warto dodać słowo komentarza o parkach narodowych. To bardzo dobry punkt odniesienia, ponieważ faktycznie charakteryzują się najstarszymi i najbardziej zasobnymi lasami, które w znacznej części są zbliżone do naturalnych. W nich potencjał pochłaniania nie spada, ale i nie rośnie, od wielu lat utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Można je porównać do naładowanego akumulatora. Magazyn jest pełny, ale utrzymuje stan, a nie ma zdolności do pochłonięcia większej ilości CO₂.

Przebudowa lasów - kluczowe działania

Przebudowa polega na stopniowym zastępowaniu monokultur (np. sosnowych, sadzonych masowo po II wojnie światowej, kiedy potrzeba było dużo surowca do odbudowy kraju) lasami mieszanymi, złożonymi z bardziej odpornych gatunków, takich jak dęby, buki czy jawory. Takie działania mają zapobiec masowemu zamieraniu lasów, które obserwowano m.in. w przypadku świerków w Niemczech i Czechach. W Polsce podobne zjawiska dotyczą zarówno sosny, jak i w mniejszym stopniu gatunków liściastych. Po około 200 latach gospodarki leśnej jaką znamy, musimy zmienić nasze podejście do niej.

Kluczowe obszary działań

Lasy Państwowe podejmują wieloaspektowe działania, skupiając się na trzech głównych priorytetach:

1. Identyfikacja najbardziej zagrożonych lasów

Dzięki badaniom pod kierunkiem prof. Jarosława Sochy z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie wdrożone zostały nowe metody oceny ryzyka zamierania w wypadku wystąpienia suszy. Eksperci z zakresu ochrony lasów monitorują także zagrożenia ze strony szkodników, rozszerzając spektrum swoich prac o nowe gatunki, jak np. obce gatunki owadów, grzybów czy jemioła. Wzrost temperatury i osłabienie drzew przez susze sprzyjają ich rozprzestrzenianiu, co nie miało miejsca w przeszłości.

2. Zarządzanie zasobami wodnymi

W obliczu zmian klimatycznych kluczowe jest zwiększenie retencji wody na terenach leśnych. W przeszłości, zwłaszcza w latach 70. i 80. XX wieku, obszary te były osuszane. Obecnie leśnicy realizują projekty małej retencji, obejmujące budowę ponad 9 tys. obiektów, takich jak progi wodne, poldery i zastawki, które spowalniają odpływ wody i ograniczają skutki nawalnych deszczy. Nowym wyzwaniem jest budowanie jak największej zdolności absorbcji wody przez ekosystemy leśne na całym swoim obszarze.

3. Zmiana sposobów gospodarowania lasami

W obliczu zmian klimatycznych stosuje się bardziej zaawansowane metody gospodarki leśnej, takie jak las ciągły (wycina się pojedyncze drzewa na danej powierzchni, a w ich miejsce sadzi nowe lub wspiera odnowienia naturalne) oraz wprowadza mozaikowe odnowienia gatunkowe, naśladujące naturalne zbiorowiska roślinne. Szczególnie istotne jest zarządzanie ponad 2 mln ha lasów sadzonych niedługo po II wojnie, które są bardzo wrażliwe i potencjalnie najbardziej zagrożone utratą stabilności. W takich miejscach można spodziewać się, że mimo chęci modyfikacji gospodarowania, możemy mierzyć się z koniecznością cięć zupełnych - na dużych obszarach. Od kilku lat 10% naszego pozyskania drewna jest wykonywane jako cięcia sanitarne, wymuszone coraz mocniejszymi chorobami lasu. Ponadto, częściej niż kilka dekad temu mamy do czynienia ze zjawiskami katastrofalnymi głównie bardzo mocnymi wiatrami.

Ochrona przeciwpożarowa - jeden z kluczowych elementów w adaptacji do zmian klimatycznych

Jednym z istotnych wyzwań w zarządzaniu lasami w dobie zmian klimatycznych jest rosnące ryzyko pożarów. Postępujące susze i coraz wyższe temperatury sprawiają, że tereny leśne stają się bardziej podatne na ogień. Polska zajmuje trzecie miejsce w Europie pod względem liczby pożarów lasów, zaraz po krajach południowych, takich jak Hiszpania i Portugalia. Mimo to, dzięki zaawansowanemu systemowi ochrony przeciwpożarowej, duże pożary lasów w Polsce są rzadkością. Skuteczność tej ochrony wynika przede wszystkim z dobrze rozwiniętej infrastruktury i sprawnego systemu monitorowania. Lasy Państwowe przeznaczają na ten cel około 150 milionów złotych rocznie. Fundusze te są wykorzystywane na budowę i utrzymanie wież obserwacyjnych, rozwój systemów wczesnego ostrzegania, sieci punktów czerpania wody oraz współpracę z jednostkami straży pożarnej. Wczesne wykrywanie pożarów, dzięki monitoringowi z wież i wykorzystanie statków powietrznych w akcjach gaśniczych, pozwala szybko zareagować i ograniczyć skalę zniszczeń.

Coraz trudniejsze warunki klimatyczne zmuszają jednak do przewidywania większych wydatków na ochronę przeciwpożarową w przyszłości. Oczekuje się, że zmniejszenie liczby deszczowych dni, wydłużenie okresów suszy oraz nasilenie ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak huragany, mogą dodatkowo zwiększyć ryzyko występowania pożarów. Polski system ochrony przeciwpożarowej jest dziś wzorem dla wielu krajów, jednak wymaga ciągłego doskonalenia, aby sprostać wyzwaniom wynikającym z dynamicznie zmieniających się warunków klimatycznych.

Sadzenie gatunków drzew szybko rosnących

Jedną z rekomendacji Banku Światowego na zwiększenie zasobów leśnych, które będą pochłaniać dwutlenek węgla i magazynować węgiel jest sadzenie gatunków drzew szybkorosnących. Jednak nie zawsze jest to obiektywnie możliwy kierunek działań.

Przede wszystkim wprowadzanie takich gatunków może być niezgodne z obowiązującymi przepisami dotyczącymi ochrony przyrody, w tym nowymi wymogami wynikającymi z Nature Restoration Law, które kładzie nacisk na przywracanie ekosystemów do ich naturalnego stanu, opartego na rodzimych gatunkach. Nie mówimy tu o monokulturach szybko rosnących drzew (jak plantacje topolowe w przeszłości). W takich systemach ekologicznych szybko można doprowadzić do zniekształcenia gleby oraz zbyt dużego zapotrzebowania na wodę. Jest natomiast do rozważenia wprowadzanie domieszek, np. daglezji, która może radzić sobie na stanowiskach zamarłego górskiego świerka, w dodatku odpornego na choroby typowe dla świerka.

Konieczne tutaj jest znalezienie kompromisu. Całkowite odrzucenie gatunków szybko rosnących nie jest jednoznacznie dobrym rozwiązaniem. Sadzenie ich wymaga dyskusji ze służbami ochrony przyrody, ponieważ może być w przyszłości jedyną drogą utrzymania znacznego pochłaniania CO₂. Kluczowe jest znalezienie równowagi między szybkim wzrostem zasobów a ochroną różnorodności biologicznej i lokalnych ekosystemów.

Lasy poza ewidencją - niewykorzystany potencjał

Grunty o powierzchni około 1 mln ha, głównie prywatne wyłączone z gospodarki rolnej, zalesiły się w sposób naturalny, tworząc tzw. lasy poza ewidencją. W tych młodych drzewostanach tkwi potencjał do pochłaniania CO₂, jednak konieczne jest ich formalne przekwalifikowanie na grunty leśne, aby mogły wspierać łagodzenie coraz trudniejszych warunków związanych ze zmianami klimatycznymi. Tu natura sama podpowiada nam składy gatunkowe radzące sobie z obecnymi warunkami. Dominują tu aktualnie liściaste gatunki pionierskie (brzoza, osika, olsza), które stanowią blisko 70% gatunków na tych obszarach.

Wnioski z raportu

Raport Banku Światowego potwierdza również diagnozy Lasów Państwowych wskazujące na potrzebę wspierania dekarbonizacji poprzez wykorzystanie drewna jako alternatywy dla materiałów generujących duże emisje, takich jak beton czy stal. Podkreślono także znaczenie gospodarki leśnej w procesie neutralności klimatycznej.

Społecznicy, samorządowcy i naukowcy przedstawiciele Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska oraz Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego oraz drzewiarze spotkali się w siedzibie Nadleśnictwa Złoty Potok i wspólnie zapoznali się z propozycjami Nadleśnictwa dotyczącymi lasów o zwiększonej funkcji społecznej. Obszary leśne o zwiększonej funkcji społecznej na terenie Nadleśnictwa proponuje Nadleśniczy podczas prac przygotowawczych nad tworzeniem Planu Urządzenia Lasu. Plany sporządza się na okresy dziesięcioletnie. Zadaniami Zespołu Lokalnej Współpracy będzie wymiana informacji, rozpoznanie aktualnych potrzeb związanych z wyznaczeniem obszarów lasu o zwiększonej funkcji społecznej oraz dalszy dialog.
Gospodarka leśna opiera się na równowadze wszystkich funkcji lasu m.in.: przyrodniczej, społecznej i gospodarczej. Zachowanie tych funkcji szczególnie w odniesieniu do lasów na terenach o dużym zainteresowaniu społecznym wymaga wielu kompromisów. We wrześniu 2022 roku Dyrektor Generalny Lasów Państwowych Zarządzeniem nr 58 wprowadził „Wytyczne do zagospodarowania lasów o zwiększonej funkcji społecznej na gruntach w zarządzie Lasów Państwowych”, które definiują nowy rodzaj obszarów leśnych.

Było to pierwsze spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy, którego zadaniem będzie przeprowadzenie konsultacji projektu lokalizacji lasów o zwiększonej funkcji społecznej oraz planu niezbędnych działań gospodarczych i ochronnych zmierzających do ich bezpiecznego udostępnienia. W trackie spotkania Jan Lach- Zastępca Dyrektora Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Krakowie (wykonawcy PUL), w formie prezentacji przedstawił najważniejsze informacje na temat specyfiki Nadleśnictwa Złoty Potok oraz przykładowe propozycje lasów o zwiększonej funkcji społecznej.

Następnie rozpoczęła się część terenowa, podczas której uczestnicy zobaczyli proponowane kompleksy leśne, a Wykonawca projektu PUL wspólnie z pracownikami Nadleśnictwa Złoty Potok przybliżyli koncepcje zagospodarowania tych lasów, które od lat służą lokalnej społeczności i turystom z dalszych części kraju w wypoczynku na łonie natury, gdzie każdy w sposób nieograniczony może przemierzać lasy nadleśnictwa. funkcję społeczną. Lasy Złotopotockie to lasy, które łączą (i to dosłownie) ludzi, różne funkcje, różne potrzeby. To było pierwsze takie spotkanie terenowe Zespołu Lokalnej Współpracy, ale na pewno nie ostatnie.

Należy wspomnieć, iż Nadleśnictwo Złoty Potok od lat realizuje założenia lasów społecznych, wyznaczając w terenie ścieżki edukacyjne, z których chętnie korzystają dzieci, młodzież, a także dorośli. Wiele szlaków wytyczonych przez PTTK biegnie przez tereny zarządzane przez tutejsze nadleśnictwo, a o bezpieczeństwo na tychże szlakach nieustanie dbają pracownicy Nadleśnictwa Zloty Potok. Nadleśnictwo Złoty Potok wyznaczyło ponad 1000 hektarów objętych programem "Zanocuj w Lesie", gdzie każdy może spędzić noc w środku lasu. Przygotowane przez Nadleśnictwo miejsca biwakowania oraz miejsca postoju pojazdów są często odwiedzane przez turystów z całej Polski. W sezonie występowania grzybów czy owoców leśnych obserwujemy wzmożony ruch w lesie, także z dala od wytyczonych szlaków turystycznych. I wiele innych tak, aby każdy znalazł coś dla siebie w lasach Nadleśnictwa Złoty Potok

1

Fot. 1. Nadleśnictwo Kamienna Góra, 14.09.2024 r.

W ostatnich dniach w mediach nasiliła się dyskusja dotycząca przyczyn katastrofalnej powodzi, która dotknęła południowo-zachodnią część Polski. Pojawiły się też liczne spekulacje dotyczące wpływu gospodarki leśnej na ilość wody, która spłynęła w doliny, czyniąc wielkie zniszczenia. Lasy pełnią w środowisku niezwykle ważne funkcje regulacyjne, zaopatrzeniowe a także kulturowe. Trzeba jednak podkreślić, że priorytetem działań z zakresu gospodarki leśnej prowadzonych na terenach górskich i podgórskich jest usługa regulacyjna, w ramach której lasy pełnią głównie funkcję glebo- i wodochronną. Oddziaływanie to polega na ochronie stosunków wodnych na danym terenie, stabilizacji brzegów rzek, ochronie przeciwpowodziowej, a także zatrzymywaniu zanieczyszczeń spływających z terenów przylegających do zbiorników wodnych i cieków. Z tych powodów w nadleśnictwach górskich i podgórskich zarządzanych przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych we Wrocławiu lasy o wiodącej funkcji glebo- i wodochronnej stanowią 80% ogólnej powierzchni lasów (ryc. 1), natomiast w nadleśnictwach Kotliny Kłodzkiej udział lasów glebo- i wodochronnych wynosi powyżej 90%.

Ryc. 1. Udział lasów glebo- i wodochronnych w powierzchni górskich i podgórskich Nadleśnictw Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu (opracowanie własne).

Zmiana klimatu a intensywność opadów zaobserwowana we wrześniu 2024 r.

Zmiana klimatu, której jesteśmy świadkami, polega m.in. na wzroście temperatury globalnej, który skutkuje silnym skontrastowaniem warunków meteorologicznych także w Polsce. Jego efektem jest coraz częstsze występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych takich jak susze i powodzie. Szacuje się, że w przypadku niżu Boris, który był przyczyną intensywnych opadów deszczu, nigdy wcześniej nienotowanych w historii obserwacji w Centralnej Europie, wielkość opadów była zwiększona m.in. wyjątkowo wysoką temperaturą powierzchni wody w Morzu Śródziemnym. Stąd intensywne deszcze, które stały się bezpośrednią przyczyną powodzi, sięgały często wartości przekraczających 400 mm w ciągu 3-4 dni. Najwyższą sumę czterodniową odnotowano w Kamienicy (powiat kłodzki, obok Masywu Śnieżnika): 472 mm, z tego ponad 254 mm w jeden dzień. Oznacza to, że na metr kwadratowy powierzchni spadło 472 litrów wody, czyli ponad 47. centymetrowa warstwa wody. Warto tu dodać, że za intensywne, ekstremalne opady uznaje się deszcz o intensywności ponad 30 mm, czyli 30 litrów na metr kwadratowy. W przypadku omawianej powodzi opady były zatem ponad 10-krotnie większe niż wartości przyjmowane za ekstremalne.

Zdolność lasów do zatrzymywania wody

Skład gatunkowy drzewostanów w Polsce jest dość często niedopasowany do warunków siedliskowych panujących na danym terenie. W terenach górskich wynika to między innymi z powszechnego w XIX i początkach XX wieku sadzenia i popierania w odnowieniach świerka. Świerk był również gatunkiem, który z uwagi na możliwość sadzenia na powierzchniach otwartych, był stosowany w odnawianiu drzewostanów po klęskach związanych z zamieraniem drzewostanów sudeckich w latach 70. i 80. XX wieku. Jednak od wielu dziesięcioleci w lasach sudeckich prowadzone są działania, których celem jest przebudowa (zmiana składu gatunkowego) i zmniejszenie udziału drzewostanów świerkowych. Obecnie masowe zamieranie tych drzewostanów jest skutkiem coraz częstszych i dotkliwszych susz będących wynikiem obserwowanej zmiany klimatu. Zjawisku temu często towarzyszą gradacje owadów oraz masowy pojaw grzybów patogenicznych atakujących osłabione brakiem wody drzewa.

Podejmowanie aktywnych działań polegających na przebudowie i odnawianiu osłabionych drzewostanów i podnoszeniu w ten sposób ich stabilności ma kluczowe znaczenie dla utrzymania wodochronnej roli lasów. Lasy w kontekście gospodarki wodnej odgrywają jednocześnie dwie role. Z jednej strony charakteryzuje je zdolność do retencji (zatrzymywania) wody opadowej, z drugiej zaś, poprzez trwałe pokrycie terenu, drzewa, krzewy, martwe drewno, roślinność oraz ściółka leśna zwiększają szorstkość powierzchni i dzięki temu przyczyniają się do wolniejszego spływu wód opadowych. Dzięki zdolności retencji i zwiększaniu szorstkości powierzchni lasy skutecznie regulują bilans wodny zlewni.

Intercepcja – czyli ile wody może zatrzymać las?

Proces zatrzymywania wody opadowej w koronach drzew określany jest mianem intercepcji. Drzewa iglaste, takie jak świerki, mają generalnie wyższą zdolność do intercepcji w porównaniu do drzew liściastych, zwłaszcza w okresie zimowym, gdy drzewa liściaste tracą liście. Przy opadach o niskich intensywnościach (wynoszących około 5 mm na godzinę) intercepcja w świerczynach może wynosić od 20 do 40% rocznych opadów. Wraz ze wzrostem intensywności opadu z czasem jednak zbiornik retencyjny, którym są korony drzew, napełnia się. Przy 25 mm opadu na godzinę proces „napełniania” korony trwa krótko i dużo mniej wody jest zatrzymane przez korony drzew (Klamerus-Iwan i in. 2020). Maksymalna wartość, powyżej której więcej wody nie jest zatrzymywane w koronach, to pojemność wodna, która zależy od tekstury liści, zanieczyszczeń, chorób drzew i wielu innych czynników (Tabela). Wartości pojemności wodnej sięgają około 4 mm (mm = litry na m² powierzchni). Największą zmienność pojemności wodnej korony wyjaśnia ogólna struktura aparatu asymilacyjnego, który zatrzymuje maksymalnie 2 mm wody w przypadku liści (Leyton i in. 1967; Van Stan i in. 2017), a 4,3 mm wody w przypadku igieł (Link i in. 2004). Dolna granica pojemności magazynowania wody w liściach, określona w licznych badaniach, wynosi około 0,1 mm dla wszystkich typów liści (Pypker i in. 2011; Friesen i in. 2015; Van Stan i in. 2018). Stąd, podczas intensywnych opadów trudno mówić o utrzymaniu przez korony drzew swoich pojemności wodnych.

Tabela. Zdolności magazynowania wody (SLmax - pojemność wodna) oszacowane dla różnych elementów ekosystemów leśnych (Klamerus-Iwan i inni 2020).

Warto przy tym wspomnieć, że podane wartości pojemności wodnej są wartościami pomijającymi wpływ wiatru i są osiągalne przy bezwietrznej pogodzie. Badania przeprowadzone przez Llorens i Gallart (2000) dla sosny wykazały, że pod wpływem wiatru następuje redukcja pojemności wodnej z 0,62 do 0,04-0,10 mm.

Poza pojemnością wodną, która zależy od gatunku, ilość opadu, która może być zatrzymana w wyniku intercepcji przez drzewa, jest uzależniona od powierzchni liści. Cecha ta u jest wyrażana w m² na m² gruntu i jest określana skrótem LAI – leaf area index (indeks powierzchni liściowej). Wartość LAI w danym drzewostanie zależy m.in. od jego wieku, gatunku i zagęszczenia drzewostanu oraz warunków środowiskowych. Młodsze lub rzadsze drzewostany, a także drzewostany złożone ze światłożądnych gatunków drzew, mają zazwyczaj niższy LAI (poniżej 3-5 m²/m²). Starsze, gęste drzewostany, a szczególnie złożone z gatunków drzew cieniolubnych (świerk, jodła), mogą osiągać wyższe wartości (nawet do 8-9 m²/m²). W najstarszych drzewostanach LAI jednak zmniejsza się.

Podsumowując, maksymalna łączna ilość wody zatrzymywanej przez drzewa w drzewostanie jest wypadkową pojemności wodnej i LAI. Przyjmując nawet bezwietrzną pogodę i maksymalną pojemność wodną na poziomie 4 mm oraz maksymalne LAI równe 9, ilość zatrzymanej wody wynosi około 30 mm. Jest to jednak wartość teoretyczna, ponieważ niezależnie od struktury lasu, LAI nie wykazuje wartości maksymalnej na całej powierzchni. W każdym drzewostanie są bowiem luki, przerzedzenia i obszary z młodym pokoleniem drzew o znacznie mniejszych wartościach LAI. Poza tym opadom towarzyszą wiatry, które silnie zmniejszają pojemność wodną koron drzew. Bardziej realne wartości opadu, które mogą być zatrzymane przez korony drzew, to zatem około 5-10 mm, maksymalnie 15 mm.

Poza samymi koronami, znaczna część opadu jest zatrzymywana przez krzewy i roślinność zielną, martwe drewno, a także glebę. Jednak susze, które wystąpiły przed katastrofalnymi opadami, znacząco osłabiły zdolność gleb do absorpcji wody. Podczas suszy gleba traci swoją wilgotność co sprawia, że w momencie intensywnych opadów deszczu woda nie jest w stanie szybko w nią wniknąć. Badania doświadczalne jednoznacznie pokazują, że zarówno gleby jak i ściółka, bez względu na ich jakość, po przesuszeniu stają się hydrofobowe, czyli nie chłoną łatwo wody i tym samym słabo ją magazynują. Co więcej, większa ilość materii organicznej w glebie leśnej powoduje, że po jej wysuszeniu staje się ona jeszcze bardziej odporna powierzchniowo na wchłanianie wody (Khan i in. 2023). W wyniku tego zjawiska, po katastrofalnych w skutkach czterodniowych opadach w Nadleśnictwie Kamienna Góra, gleba na głębokości około 30 cm była nadal sucha. Susza wpływa również na systemy korzeniowe drzew, osłabiając je i zmniejszając zdolność lasów do retencjonowania wody, bo to właśnie korzenie tworzą szczeliny pozwalające na lepsze wnikanie wody do gleby i jej magazynowanie w głębszych warstwach.

Bardzo dobrym rezerwuarem wody opadowej jest martwe drewno. Doświadczenia dotyczące martwego drewna w różnych stopniach rozkładu, prowadzone dla wielu gatunków drzew, pokazują, że najwięcej wody jest absorbowane w pierwszych 4-8 godzinach deszczu. Przyrosty zatrzymywanej wody po 24 godzinach opadu są jednak zerowe (Klamerus-Iwan i in. 2020). Ostatnie opady trwały dużo dłużej i były zbyt intensywne, aby większa ilość wody mogła zostać zmagazynowana również w martwym drewnie. Co więcej, zalegające w lasach martwe drewno, podobnie jak i gleba, było wcześniej przesuszone w wyniku długotrwałych okresów z brakiem opadów. Martwe drewno po wysuszeniu cechuje się 2-3-krotnie mniejszymi zdolnościami retencyjnymi, albowiem, podobnie jak w przypadku gleby, sucha powierzchnia drewna staje się również bardziej hydrofobowa (Błońska i in. 2018).

Szorstkość powierzchni leśnej spowalniająca spływ wody

Bez pokrywy leśnej woda szybciej spływałaby po stokach. Pokrywa leśna zwiększa istotnie szorstkość hydrauliczną powierzchni, co wyraźnie spowalnia odpływ wody i znacząco zapobiega powstawaniu zjawisk osuwisk i lawin błota i kamieni. W ten sposób dbałość o istnienie lasu w górach wymaga działań, które biorą pod uwagę długoterminowe zmiany warunków termiczno-wilgotnościowych w środowisku wynikające z coraz szybciej postępującej zmiany klimatu. Dla utrzymania stałego pokrycia drzewami na terenach górskich prowadzi się przebudowę drzewostanów świerkowych, która polega na zmianie składu gatunkowego w taki sposób, aby stały się one bardziej odporne na coraz częściej występujące zjawiska ekstremalne takie jak susze czy huraganowe wiatry. Co ważne z punktu widzenia wodochronności, proces przebudowy w lasach górskich prowadzi się w ramach rębni złożonych. Oznacza to, że nie usuwa się w jednym czasie dużej liczby drzew na jednej powierzchni, tylko jest to stopniowy, długotrwały proces, rozciągnięty w czasie i przestrzeni. Na terenach górskich z zasady nie prowadzi się zrębów zupełnych, czyli takich, gdzie z powierzchni usuwane są wszystkie drzewa w jednym czasie. Przebudowa drzewostanów wiąże się jednak z koniecznością przeprowadzenia prac związanych z pozyskaniem drewna, które w ostatnim okresie nazywane są „wycinkami”. Wywożenie pozyskanego drewna, w warunkach stosowania maszyn, wymaga utworzenia tzw. szlaków zrywkowych, które powinny być dostosowane do warunków terenowych oraz tak poprowadzone, aby nie tylko ułatwiały wykonanie prac pozyskaniowych, ale również chroniły powierzchnię przed uszkodzeniami. Na obszarach o zróżnicowanej rzeźbie terenu, zgodnie z obowiązującymi zasadami, szlaki zrywkowe mogą być prowadzone zarówno po grzbietach wzniesień, jak i dolinami, prostopadle lub skośnie do linii największych spadków terenu. Niewątpliwie szlaki zrywkowe stanowią miejsca, w których szorstkość hydrauliczna powierzchni jest w znaczny sposób ograniczona co sprawia, iż niekiedy stają się one miejscami uprzywilejowanego spływu wody po stoku. Jednak ich gęstość w lasach górskich jest niewielka biorąc pod uwagę często znacznie rozbudowaną infrastrukturę drogową występującą w górach. Dodatkowo, szlaki te są zabezpieczane przez leśników przed rozmyciem poprzez zastosowanie różnorakich przegród i wodospustów (fot. 2) zabezpieczających przed erozją wodną. Wodospusty spełniają jednocześnie funkcje antyerozyjne – ograniczają niszczenie nawierzchni drogi czy szlaku oraz retencyjne – spowalniają spływ powierzchniowy i sprzyjają jak najdłuższemu zatrzymaniu wody w lesie.

Fot. 2. Wodospust drewniany kierujący wodę z drogi leśnej do dołu chłonnego. Nadleśnictwo Jugów – Kotlina Kłodzka. Fot. Ryszard Majewicz (źródło: https://www.lasy.gov.pl/)

Koleiny powstałe na szlakach zrywkowych i drogach gruntowych po przejeździe maszyn są zabudowywane tak, by jak najbardziej spowolnić w nich spływ wody i nie dopuścić do ich powiększania, ponieważ utrudniłoby to również ich dalsze wykorzystanie. Nieużytkowane szlaki zrywkowe zabudowuje się stałymi przeszkodami, które zapobiegają erozji i zmniejszają spływ powierzchniowy wody. Z badań Affeka i in. (2019) przeprowadzonych w nadleśnictwach karpackich południowo-wschodniej Polski wynika, że o ile powierzchnia gleby, która charakteryzuje się naruszoną w wyniku prac leśnych strukturą wynosi 4,6–5,4% powierzchni lasów PGL LP, to jednak na podstawie przeprowadzonych analiz nie było możliwości nawet przybliżonego oszacowania wzrostu wielkości przepływów szczytowych i nie są znane badania, które wiarygodnie szacowałyby wpływ pozyskiwania drewna na reżim hydrologiczny w Karpatach. Na podstawie przeprowadzonego przeglądu literatury zagranicznej autorzy (Affek i in. 2019) oszacowali jedynie przypuszczalną wartość zwiększenia natężenia przepływów maksymalnych przez sieć szlaków i dróg zrywkowych, która ich zdaniem może sięgać kilkunastu procent. Z wyżej wymienionych powodów wynika, że istnienie szlaków zrywkowych nie odgrywa kluczowej roli w całkowitym spływie z pochyłych powierzchni leśnych. Z uwagi na występujące w przestrzeni publicznej wątpliwości dotyczące tego zjawiska, spływy powierzchniowe na terenach górskich powiązane z siecią dróg i szlaków zrywkowych powinny zostać szczegółowo zbadane. Badania te pozwoliłyby odpowiedzieć na pytanie w jakim stopniu występowanie dróg i szlaków w lasach górskich wpływa na odpływ wody z tych obszarów. O ile bowiem zdolności retencyjne lasu zostały dobrze poznane, o tyle zdolność lasu do spowalniania odpływającej z gór wody wymaga z pewnością doprecyzowania i dobrego opisu ilościowego.

Warto w tym miejscu jeszcze raz podkreślić, że w drzewostanach górskich, które pełnią funkcję wodochronną, w Polsce od dziesięcioleci nie wykonuje się zrębów zupełnych. Na krążących w mediach internetowych mapach z oznaczonymi na czerwono miejscami wycinania drzew błędnie sugeruje się, że wycięto lub w najbliższym czasie wytnie na nich drzewostan. W rzeczywistości są to miejsca, w których w ciągu 10-letniego okresu obowiązywania planu urządzenia lasu przewidziane są różne cięcia związane z przebudową drzewostanów, cięcia pielęgnacyjne, polegające na wyprzedzaniu procesu naturalnego wydzielania (zamierania) drzew, mające na celu wzmocnienie rozbudowy koron oraz systemów korzeniowych pozostających drzew, które mają pełnić rolę przyszłego drzewostanu lub cięcia odnowieniowe, których celem jest usunięcie części starych drzew w celu odsłonięcia młodego pokolenia drzew rosnących w lukach lub pod okapem drzewostanu.

Katastrofalne powodzie a zmiany klimatyczne

Badania klimatologiczne dowodzą, że wraz z postępującym globalnym ociepleniem rośnie częstotliwość ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak burze i intensywne opady deszczu. Jednocześnie, coraz częściej mamy też do czynienia z wydłużonymi i bardziej dolegliwymi ekologicznie okresami suszy (Pijanowski i in. 2022). I chociaż zmiana klimatu ma charakter globalny, to lokalne działania – takie jak gospodarka leśna – mają na celu zapobieganie skutkom ekstremalnych zjawisk meteorologicznych. Należy jednak podkreślić, że obok zmiany klimatu istotny wpływ na retencyjność zlewni ma zmiana użytkowania terenu. Jak pokazują badania Wojkowskiego i in. (2023) w zlewniach południowej Polski wzrost uszczelnienia zlewni kosztem terenów naturalnych jak łąki, zadrzewienia czy lasy prowadzi do utraty zdolności retencyjnych zlewni, wyrażonych poprzez krajobrazowy potencjał hydryczny, w znacznie większym stopniu niż zmiana klimatu. Ponadto przy wysokich opadach deszczu także w zlewniach leśnych może zostać uruchomiano faza spływu powierzchniowego, która jest odpowiedzialna za szybki odpływ wody do koryt  rzek i gwałtowne wezbrania (Amatya i in. (2022). Niestety, w przypadku powodzi, która została wywołana przez opad o ekstremalnej intensywności rzędu 400 mm w ciągu 3-4 dni, lasy górskie nie odegrały pierwszoplanowej roli. Retencyjna rola ekosystemów leśnych jest nieoceniona i odgrywają one bardzo ważną rolę w kształtowaniu bilansu wodnego wszystkich zlewni. Jednak w przypadku ekstremalnych zjawisk pogodowych jak opady, które przyniósł niż genueński, konieczne wydają się działania ochronne dotyczące terenów znajdujących się w dole zlewni. Wymagają one przede wszystkim poprawy infrastruktury przeciwpowodziowej terenów zabudowanych. Działania inżynierskie, takie jak budowa odpowiednich systemów retencyjnych, w tym wykorzystujących elementy naturalne, jak zbiorniki wodne, torfowiska czy mokradła, oraz zabezpieczeń hydrotechnicznych ma także znaczenie w takich sytuacjach. Działania podejmowane przez leśników dolnośląskich i wybudowane przez nich obiekty małej retencji w lasach sudeckich o łącznej pojemność około 1 mln m³ wpisują się w proces przygotowania terenów górskich nie tylko na większe opady, ale także okresy suszy (ryc. 2). Niewątpliwie jednak nadal istnieje potencjał zwiększania retencji obszarów leśnych na przykład przez budowę sieci obiektów mikroretencji, które mogą być budowane bez ponoszenia wysokich kosztów, z którymi wiąże się budowa większych obiektów takich jak zbiorniki retencyjne.

Ryc. 2. Retencja w dolnośląskich lasach

Podsumowanie

Lasy mają fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania środowiska przyrodniczego i egzystencji człowieka. Coraz większe znaczenie licznych usług ekosystemowych pełnionych przez lasy jest niekwestionowane. Lasy odgrywają także bardzo ważną rolę jako naturalne narzędzie służące zarówno do mitygacji (łagodzenia), jak i adaptacji (dostosowania) do zachodzącej na naszych oczach zmiany klimatu. Potwierdzeniem tej zmiany jest wzrost częstości oraz intensywności ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak opady nawalne czy susze. Niestety, zdolności retencyjne lasów, choć istotne, nie są w stanie zapobiec skutkom deszczów o intensywności wielokrotnie przekraczającej uznawane za ekstremalne. W takich przypadkach powodzie są skutkiem przede wszystkim ekstremalnych warunków atmosferycznych (czterodniowe opady wywołane niżem genueńskim były największe w historii pomiarów w Centralnej Europie), a także niskiej odporności na powódź terenów leżących w dolnej części kotlin górskich i terenów ze stref zalewowych w obszarach podgórskich.

Leśnicy w tych regionach zmagają się zarówno z problemem suszy, która ma coraz większy wpływ na kondycję drzewostanów, jak i katastrofalnych opadów, do których starają się dostosować rosnące tam lasy. Stąd też kilkudziesięcioletnie działania związane z przebudową zamierających drzewostanów świerkowych, które w RDLP Wrocław zostały już przeprowadzone na dziesiątkach tysięcy hektarów oraz wieloletnie wysiłki związane z budową małej i większej retencji w lasach. Z pewnością bez tych wielu rozsianych po całym obszarze zbiorników wodnych i dotychczasowej przebudowy lasów skala powodzi byłaby jeszcze większa. Przebudowa drzewostanów wymaga wycinania niedostosowanych do siedliska i bardziej podatnych na zamieranie gatunków drzew i zastępowania ich gatunkami lepiej dostosowanymi do zmieniających się warunków wzrostu. Działania te są jednak długotrwałe i wymagają ingerencji w ekosystemy leśne. Ich głównym celem pozostaje jednak zachowanie stabilności lasów górskich i adaptacja do zmiany klimatu, która zapewni ciągłość świadczenia szerokiej gamy usług ekosystemowych. Z tego względu potrzebne jest ich kontynuowanie, co wymaga zrozumienia i akceptacji społecznej.

Autorzy:

Prof. dr hab. inż. Jarosław Socha, Komitet Nauk Leśnych i Technologii Drewna Polskiej Akademii Nauk (KNLiTD PAN), Wydział Leśny Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

Dr hab. Bogdan Chojnicki, prof. UPP, Komitet ds. Katastrofy Klimatycznej PAN, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

Prof. dr hab. inż. Andrzej M. Jagodziński, KNLiTD PAN, Instytut Dendrologii PAN w Kórniku

Dr hab. inż. Anna Klamerus-Iwan, prof. URK, Wydział Leśny Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

Prof. dr hab. inż. Michał Zasada, KNLiTD PAN, Instytut Nauk Leśnych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Dr hab. inż. Andrzej Wałęga, prof. URK, Stowarzyszenie Hydrologów Polskich, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji  Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

Prof. dr hab. inż. Maciej Skorupski, KNLiTD PAN, Wydział Leśny i Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

Prof. dr hab. inż. arch. Piotr Herbut, Komitet Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

Prof. dr hab. inż. Stanisław Drozdowski, KNLiTD PAN, Instytut Nauk Leśnych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Instytut Badawczy Leśnictwa w Sękocinie Starym

Dr hab. inż. Zbigniew Karaszewski, KNLiTD PAN, Łukasiewicz Poznański Instytut Technologiczny

Prof. dr hab. inż. Stanisław Małek, KNLiTD PAN, Wydział Leśny Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

Prof. dr hab. inż. Piotr Mederski, KNLiTD PAN, Wydziału Leśny i Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

Prof. dr hab. inż. Janusz Olejnik, Państwowa Rada Ochrony Środowiska, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

Dr hab. inż. Jacek M. Pijanowski,  prof. URK, Towarzystwo Rozwoju Obszarów Wiejskich, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

Dr inż. Luiza Tymińska-Czabańska, Wydział Leśny Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

Dr hab. Marek Urbaniak, prof. UPP, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Złoty Potok
zwraca się z prośbą o wzięcie udziału w badaniu ankietowym na potrzeby pracy
dyplomowej pracownika tut. jednostki pt. Oczekiwania społeczne i propozycje zmian
w leśnictwie w kontekście opracowania Planu Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa
Złoty Potok, a także rozpowszechnienie ankiety.
Z uwagi na wagę i istotę badanego zagadnienia bardzo proszę o osobiste
zaangażowanie w rozpowszechnianie i zachęcanie jak najszerszego grona do
udziału w ankiecie. Termin badania będzie się kończyć 15 października 2024 roku
o godz. 12:00.
Link do ankiety:
https://forms.gle/awJv3mMfgSovQ7Py5
Badanie ankietowe jest anonimowe, a wyniki zostaną Państwu udostępnione.

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe,
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach
ogłasza nabór na staż dla absolwentów szkół średnich i wyższych

Zn. spr.: DO.1125.5.2024
 

1. Kandydaci ubiegający się o staż w nadleśnictwach RDLP w Katowicach muszą posiadać status absolwenta, tzn.: być osobami, które w okresie 24 miesięcy od dnia określonego w świadectwie ukończenia szkoły podejmą pracę w leśnictwie, z wyłączeniem okresów zwłoki w podjęciu zatrudnienia, spowodowanych: obowiązkiem odbycia służby wojskowej, korzystaniem z urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego oraz długotrwałą chorobą.

2. W terminie do 06 września 2024 r., kandydaci zobowiązani są złożyć następujące dokumenty:

2.1. absolwenci średnich szkół leśnych: podanie o przyjęcie na staż, kopię świadectwa ukończenia szkoły średniej oraz kopię dyplomu potwierdzającego uzyskanie tytułu zawodowego,

2.2. absolwenci wyższych szkół leśnych: podanie o przyjęcie na staż, kopię dyplomu ukończenia studiów lub zaświadczenie o ich ukończeniu.

2.3. W podaniu prosimy o dodatkowe podanie preferowanego Nadleśnictwa do odbycia stażu, adresu poczty elektronicznej oraz numeru telefonu.

3. Do dokumentów, o których mowa wyżej, należy dołączyć:

3.1. Oświadczenie dotyczące przetwarzania danych osobowych zgodnie z załączonym do ogłoszenia wzorem - załącznik nr 1.

3.2. Oświadczenie o nieodbywaniu stażu w Lasach Państwowych w przeszłości, zgodnie z załączonym do ogłoszenia wzorem - załącznik nr 2.

4. Na żądanie RDLP w Katowicach absolwent jest zobowiązany do przedłożenia do wglądu oryginałów dokumentów, w celu dokonania potwierdzenia ich zgodności z oryginałem.

5. W przypadku zgłoszenia się liczby absolwentów przekraczającej limit wolnych miejsc, RDLP w Katowicach przeprowadzi dodatkowy egzamin kwalifikujący na staż, wg następujących zasad:

5.1. Egzamin będzie miał formę testu składającego się z 50 pytań jednokrotnego wyboru.

5.2. Zestawy testowe zostaną przygotowane odrębnie dla absolwentów średnich i wyższych szkół leśnych.

5.3. O terminie i miejscu egzaminu Kandydaci zostaną powiadomieniu pocztą elektroniczną lub telefonicznie.

6. Absolwenci szkół innych niż leśne będą przyjmowani na staż w przypadku wystąpienia potrzeb kadrowych na absolwentów z określonym wykształceniem. W takim przypadku egzamin kwalifikujący na staż będzie miał formę ustną.

7. Zawiadomienia dotyczące wyników rekrutacji zostaną rozesłane drogą pocztową.

8. Dokumenty należy złożyć w Wydziale Organizacji, Kadr i Edukacji RDLP w Katowicach (pokój 105), listownie, w kopercie z dopiskiem „STAŻ”, na adres: 
 
REGIONALNA DYREKCJA LASÓW PAŃSTWOWYCH W KATOWICACH
UL. ŚW. HUBERTA 43-45
40-543 KATOWICE

Szczegółowych informacji udziela Wydział Organizacji, Kadr i Edukacji RDLP w Katowicach, tel.(32) 609-45-13. 
 
9. KLAUZULA INFORMACYJNA RODO:
W myśl postanowień art. 13 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych), dziennik Urzędowy UE L119/1, 04/05/2016 [RODO] administrator danych osobowych informuje, co następuje:
9.1. Administratorem danych osobowych przekazywanych przez osoby fizyczne podczas wszelkich kontaktów z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Katowicach jest:
Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Regionalna Dyrekcja
Lasów Państwowych w Katowicach (RDLP):

• adres: 40-543 Katowice, ul. św. Huberta 43/45
• REGON: 272537539
• strona internetowa: www.katowice.lasy.gov.pl
• poczta elektroniczna: sekretariat@katowice.lasy.gov.pl

9.2. Dane osobowe przetwarzane są w celu prowadzenia procedury naboru na staż absolwentów szkół średnich i wyższych w oparciu o zgodę osoby, której dane dotyczą na podstawie art. 6 ust 1 lit. a RODO.
9.3. Pani/Pana dane osobowe mogą być ujawnione pracownikom lub współpracownikom Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach, podmiotem udzielającym jej wsparcia na zasadzie zleconych usług i zgodnie z zawartymi umowami powierzenia oraz podmiotom uprawnionym na podstawie przepisów prawa. Nie jest wykluczone, że hipotetycznie zdarzy się sytuacja, że o przekazanie Pani/Pana danych osobowych zwrócą się do nas w przyszłości podmioty publiczne - np. sądy czy prokuratura - w przypadku, których będziemy mieli prawny obowiązek przekazania im danych - tu podstawą przekazania danych będzie art. 6 ust. 1 lit. c) RODO. Z wnioskiem o dostęp do materiałów archiwalnych mogą się również zwrócić inne podmioty, w tym osoby fizyczne - jednak, gdy nie będzie prawnego obowiązku udostepnienia im dotyczących Pani/Pana materiałów archiwalnych, ewentualne udostępnienie nastąpi za Pani/Pana zgodą, o którą wystąpimy w odrębnej korespondencji. Jeśli będzie to wymagane, Pani/Pana dane adresowe przekażemy również podmiotom świadczącym usługi pocztowe, by móc prowadzić z Panią/Panem korespondencję.
9.4. Pani/Pana dane osobowe przechowywane będą przez okres niezbędny do realizacji celu określonego w pkt. 2 oraz przez okres wymagający wiążącymi administratora przepisami kancelaryjno-archiwizacyjnymi.
9.5. Posiada Pani/Pan prawo dostępu do treści swoich danych osobowych i ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, przenoszenia danych oraz wycofania zgody na ich przetwarzanie w każdym czasie, a także prawo wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, gdy uznają, iż przetwarzanie Państwa danych osobowych narusza przepisy RODO.
9.6. Posiada Pani/Pan prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano przed jej cofnięciem.
9.7. Podanie danych jest dobrowolne i jest niezbędne do przeprowadzenia procedury naboru na staż.
9.8. Dane osobowe nie podlegają zautomatyzowanemu podejmowaniu decyzji, w tym profilowaniu.

Z przykrością informujemy, że w ostatnim czasie na terenie naszego nadleśnictwa doszło do serii podpaleń lasu. Tego typu działania są nie tylko zagrożeniem dla przyrody, ale również stwarzają realne niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia ludzi oraz zwierząt. W trosce o nasze wspólne dobro i bezpieczeństwo wraz z Mia­stem i Gminą Żarki podjęliśmy decyzję o wyznaczeniu na­gro­dy pieniężnej w wysokości 15 tys. zł za wska­za­nie in­for­ma­cji o spraw­cy podpaleń, do ja­kich do­szło w Gmi­nie Żarki. Ukła­da­ją się one w serię i po­wsta­ły nie­przy­pad­ko­wo w krótkim okresie czasu.
Pa­mię­taj­my, każda, nawet naj­mniej­sza in­for­ma­cja, może przy­czy­nić się do usta­le­nia toż­sa­mo­ści spraw­cy i ochrony przed pożarami.

Wszelkie informacje, które mogą przyczynić się do zidentyfikowania i zatrzymania podpalacza prosimy kierować telefonicznie pod numerem:
tel.: 997; 112; (34) 329 11 70; (34) 314 80 36.

Apelujemy również do wszystkich mieszkańców oraz osób przebywających w okolicy o zachowanie szczególnej czujności i ostrożności. Z góry dziękujemy za Państwa pomoc i zaangażowanie w ochronę lasów.