Stan zdrowotny i sanitarny lasu

Nadleśnictwo Złoty Potok charakteryzuje stosunkowa rzadkość występowania istotnych szkód atmosferycznych. W omawianym okresie poważne szkody to szkody od śniegu i lodu odnotowane w roku 2010. Wzmożenie wydzielania i wyróbki posuszu, głównie iglastego, jakie wystąpiło zauważalnie w latach 2010-2012 ma związek ww. szkodą.

Analiza szkód abiotycznych oraz cięć sanitarnych w stosunku do pozyskania grubizny ogółem i inwentaryzacja posuszu na koniec miesiąca września została przedstawiona w tabeli nr 1 oraz tabeli nr 2.

Tabela nr 1.

Ważniejsze szkody abiotyczne w latach 2006-2015

Tabela nr 2.

Analiza cięć sanitarnych w stosunku do pozyskania grubizny ogółem, oraz inwentaryzacja posuszu na koniec września

Szkody w uprawach, młodnikach, żerdziowinach oraz podszytych, nalotach i podrostach spowodowane przez zwierzynę

Zwierzyna płowa jest głównym i permanentnym sprawcą powstawania uszkodzeń upraw i młodników, rzadziej drzewostanów starszych. W latach 2006 – 2015 powierzchnia rejestrowanych istotnych uszkodzeń upraw, młodników i drzewostanów starszych od zwierzyny (>20%) wyniosła średniorocznie 236 ha (wahając się od 49 ha w 2007 r do 466 ha w 2013 r). Szkody powodowane w podstawowym gatunku produkcyjnym jakim jest sosna, na ogół dobrze się regenerują..

Celem ograniczenia szkód w okresie 2006 – 2015 nadleśnictwo podejmowało zabiegi ochraniające w średniorocznym rozmiarze 128 ha. Były to metody mechaniczne, oraz chemiczne (zabezpieczenia repelentami upraw i młodników, palikowanie modrzewia, zabezpieczanie jodły wełna owczą, grodzenie dęba na żyźniejszych siedliskach oraz rysakowanie młodników sosnowych). Corocznie zwiększa się również nacisk na ograniczanie szkód powodowanych przez zwierzynę w drodze wzbogacania i udostępniania naturalnej bazy żerowej. Realizuje się wykładanie drzew ogryzowych, oraz stymuluje dzierżawców obwodów łowieckich do utrzymywania w należytej kulturze poletek łowieckich, śródleśnych łąk i ukierunkowane przestrzennie zimowe dokarmianie zwierzyny.

W tabeli nr 3 przedstawiono rozmiar uszkodzeń powodowanych przez zwierzynę.

Tabela 3.

Rozmiar uszkodzeń powodowanych przez zwierzynę

W ostatnich trzech  latach nasileniu uległy szkody powodowane przez bobry (podtopienia, zalania drzewostanów  i zgryzanie drzew). Aktualnie szkody te traktować należy jako gospodarczo odczuwalne. 

Szkody powodowane przez owady

W latach 2006-2015 w Nadleśnictwie Złoty Potok odnotowano występowanie 7 szkodników /grup szkodników owadzich. Były to szeliniaki, osnuja gwiaździsta, smolik dragowinowiec, przypłaszczek granatek, chrabąszczowate-pędraki, chrabąszczowate- owad doskonały i strzygonia choinówka.
Do szkodliwych owadów, które miały poważniejsze znaczenie w Nadleśnictwie Złoty Potok w minionym okresie zaliczamy:

- chrabąszczowate – szkody powstałe na skutek żeru pędraków stanowią bardzo poważny problem dla nadleśnictwa. W okresie 2006-2015 odnotowano 3 intensywne rójki chrabąszcza (2007, 2011, 2015), przy czym areał jej występowania za każdym razem się zwiększał – w 2011 roku jej zasięg wynosił ok. 8600 ha, w 2015 roku ok. 10 350 ha. W 2007 roku przeprowadzono zabieg doglebowego zwalczania pędraka preparatem Marshal suScon na powierzchni 71,81 ha, w roku 2011 przeprowadzono zabieg agrolotniczy przeciwko imago na powierzchni 90 ha. Łączna powierzchnia uszkodzeń spowodowanych przez pędraki od 2006-2014 wynosi 597,70 ha. Decyzją DGLP z dnia 27.08.2013r. ustanowiono w nadleśnictwie „pędraczyskowe" gospodarstwo specjalne na terenie 4600 ha.

-osnuja gwiaździsta – zagrożenie od osnui w ciągu ostatnich dziesięciu lat odnotowano w 2009 roku oraz od 2011 do 2015 roku, na łącznej powierzchni 259,88 ha. Zabiegi ograniczające ww. szkodnika wykonywano w latach 2009 (29 ha – Rimon 100EC), 2012 (37 ha – Fastac 100EC) i 2013 (28 ha – Mospilan 20SP).

- szeliniaki, których nasilone występowanie powoduje corocznie zagrożenie dla zakładanych upraw; w latach 2006-2015 odnotowano zagrożenie od tego szkodnika na powierzchni   1619,85 ha i podejmowano wobec niego zabiegi profilaktyczne i ochronne na powierzchni 414,60ha.

- szkodniki wtórne – główne znaczenie dla nadleśnictwa ma przypłaszczek granatek, w 2014 roku również smolik drągowinowiec, które atakowały drzewostany osłabione przez pożary. Łącznie w latach 2006-2015 wykonano zręby sanitarne na łącznej powierzchni 11,03 ha.

Szkody powodowane przez grzyby patogeniczne

Spośród patogenów grzybowych największe znaczenie ma zamieranie jesiona.  Nasilenie tego procesu, zapoczątkowanego w 2000 roku doprowadziło obecnie do niemal całkowitego wyeliminowania tego gatunku ze składu gatunkowego drzewostanów. Łącznie zamieranie jesiona od 2006 roku odnotowano na powierzchni ok. 373 ha.

Na terenie nadleśnictwo odnotowywano również w niewielkim stopniu osutkę sosny (na pow. 2,89 ha) i rdzę kory sosny zwyczajnej (0,12 ha).

Szkody powodowane przez zanieczyszczenie środowiska

Na terenie Nadleśnictwa Złoty Potok w minionym okresie nie odnotowywano szkód z tytułu zanieczyszczenia środowiska. Tereny Nadleśnictwa ujęte są w I strefie – słabych uszkodzeń i II strefie uszkodzeń przemysłowych.

Szkody powodowane przez czynniki klimatyczne

Do głównych czynników z tej grupy powodujących szkody w drzewostanach należą silne wiatry i nadmierne opady śniegu, skutkiem których jest powstawanie złomów i wywrotów. Tereny nadleśnictwa charakteryzują się małą częstotliwością powyższych zdarzeń wywołujących istotne szkody w drzewostanach. W ostatnim dziesięcioleciu ważniejsze szkody od śniegu i lodu odnotowano w roku 2010. Na skutek powstałej wówczas okiści ponownego odnowienia wymagało 34,00 ha (szkody w młodnikach – 6,82 ha, szkody w d-stanach starszych  - 27,18 ha). W 2011 i 2012 odnowiono 14,34 ha. Ze względu na pędraka pozostałe 19,66 ha zostało odnowione jesienią 2015.

Ponadto w 2010 roku odnotowano szkody od wysokiego poziomu wód gruntowych: podtopionych było 9,82 ha upraw i 0,50 ha młodników, czego poprawek wymagało 1,25 ha. Ponownego odnowienia wymagała podtopiona w 2013 roku uprawa (2,23 ha).